جشن «سده» بزرگترین جشن آتش و یکی ازکهنترین آیینهای شناخته شده درایران باستان است.در این جشن در آغاز شامگاه دهم بهمنماه، همه مردمان سرزمینهای ایرانی بر بلندای کوهها و بام خانهها، آتشهایی برمیافروخته و هنوز هم کموبیش بر میافروزند. مردمان نواحی مختلف درکنار شعلههای آتش و با توجه به زبان و فرهنگ خود، سرودها و ترانههای گوناگونی را خوانده و آرزوی رفتن سرما و آمدن گرما را میکنند. همچنین در برخی نواحی، به جشنخوانی، بازیها و نمایشهای دستهجمعی نیز میپردازند.
در شهرستان رابر جشن سده بدین صورت مرسوم بوده است .عصر روز دهم بهمن ماه یعنی پنجاه روز قبل از عید نوروز که به نام شب سده مشهور است تعدادی از جوانان شهر یا روستا در جای بلندی از روستا جمع شده ومقداری هیزم وبوته های بیابانی جمع آوری نموده وآتش میزنند واین جمله را با فریاد تکرار میکنند ((سده سده پنجاه روز تا نوروز ))وهمگی شروع به خواندن میکنند و در درب خانه ها حاضر میشوند واین آواز را سر میدهند که ((الله خدا بارون بده بارون بی پایون بده ,بارون به مالدارون بده, هلهله میشو بع)) بعدا مقداری آرد, آجیل وقندو چای گرفته و بین خودشان تقسیم میکنند واز مقداری آرد چند کماچ در زیر خاکستر هیزم های سوخته شده درست میکنند و در یکی از آنها یک مهره سبز قرار میدهند در موقع تقسیم کماچ منتظر میمانند که مهره به شانس چه کسی می افتدبعدا مدت سه روز به او مهلت میدهند تا اینکه باران ببارد و این سه روز را دعا میکند واز خدا میطلبد که باران رحمت خویش را نزول نماید اگر که باران نبارید او را بر درختی بسته ومفصلا هر روز کتک می زنند ,تا اینکه باران ببارد .
(پیشاپیش یاد اوری شد که مهره سبزه قسمتتون نشه انشالله)
منبع :نگین سبز کرمان