زندگی در مَسیل بی توجهی!
اشاره:
در سال های اخیر بیشتر مردم استان و به ویژه شهرستان کرمان نام سد شهیدان امیرتیموری شهرستان رابر را شنیده اند. سدی که قرار است با انتقال آب آن به شهر کرمان، مردم و صاحبان صنایع را همچنان به زندگی و سرمایه گذاری در این کلان شهر کویری و کم آب امیدوار نگه دارد. شهری که بعضی سودجویان با حفر چاه های غیر مجاز و استفاده از روش های غلط آبیاری، ته مانده آب شیرین موجود در سفره های زیر زمینی آن را خشکاندند، تا همین مقدار اندک آب نیز در این شرایط بحرانی در سفره های زیر زمینی کرمان نباشد. با این حال آنچه که در این گزارش قصد داریم به آن بپردازیم نه اشاره به وضعیت بحرانی شهرستان کرمان در زمینه آب و نه پرداختن به اعتراض مردم شهرستان جیرفت پیرامون احداث این سد است که آب سرچشمه های جازموریان را حق طبیعی خود می دانند. بلکه در این گزارش، روزنامه «کرمان امروز» برای اولین بار اشاره ای به وضعیت مردم ساکن در چند روستایی دارد که در حوضچه سد شهیدان امیرتیموری قرار دارند و با وعده تخلیه و تخریب روستا، ۲۱ سال است که با بلاتکلیفی زندگی خود را سپری می کنند. هر چند که بنده خود سال ها در شهرستان رابر زندگی کرده ام و با مردمان روستای رودبر و محرومیت های این روستا آشنایی کامل دارم، اما برای انجام رسالت خبری به نمایندگی از روزنامه به این روستا سفر کرده تا گفته های مردمان روستا در این گزارش نمود بیشتری داشته باشد. لازم به ذکر است روستای هنجان نیز با ۲۲ خانوار جنب روستای رودبر واقع شده است و شرایطی نسبتا مشابه با رودبر دارد.
توصیف روستای سرسبز رودبر
روستای رودبر ( رودر) در سه کیلومتری جاده رابر- جیرفت قرار گرفته است و در حال حاضر قریب به ۱۱۰ خانوار با جمعیتی افزون بر ۴۰۰ نفر در این روستا زندگی می کنند. روستایی طولی و بسیار سرسبز با آب و هوایی معتدل و کوهستانی که از نظر ظاهری هیچ تفاوتی با روستاهای شمال کشور ندارد. قریب به یکصد هزار درخت و میوه کوهستانی همچون گردو، زردآلو، بادام، انار، سپیدار و مزارع یونجه، گندم، جو، آفتاب گردان و سایر محصولات زراعی، باعث شده که بیشتر مردم ساکن در این روستا به شغل کشاورزی و همچنین دامپروری مشغول باشند. هر چند متاسفانه خشکسالی های شدید خسارات فراوانی را به بار آورده است، با این حال سرسبزی روستا در شهرستان رابر کم نظیر است. گذر مهمترین سرشاخه هلیل رود از این روستا که در کتاب های جغرافیا حتی به رودخانه رودبر شهرت دارد به این زیبایی افزوده است.
بهره کم روستا از بودجه دولتی
با شنیدن گفته های مردم روستای رودبر و همچنین مشاهده کامل وضعیت این روستای بزرگ و پرجمعیت، مشخص شد که از سال ۱۳۷۴ و پس از قطعی شدن خبر احداث سد شهیدان امیرتیموری، این روستا همواره مورد غفلت واقع شده و به بهانه احداث سد و تخلیه روستا، از آن سال تاکنون هیچ گونه بودجه ای به این روستای پرجمعیت اختصاص نیافته است و حق مردم این روستا از بودجه دولتی همواره ضایع شده است. شاید باور پذیر نباشد که مردم این روستا این همه سال از لوله کشی، آب آشامیدنی، گاز ( در حالی که در سه کیلومتری شهر قرار دارد) و بدیهی ترین امکانات دولتی محروم هستند. در این مدت کوچه های اصلی روستا نیز آسفالت و حتی شن ریزی مناسب نشده است و در برف و باران مردم مجبورند کوچه های باتلاق گونه این روستا را برای رسیدن به جاده اصلی طی کنند. مدرسه ابتدایی روستا با سنگ و سیمان ساخته شده است و به دلیل غیر استاندارد بودن امکانات گرمایشی چه بسا حادثه ای همچون شین آباد در این مدرسه تکرار شود. دانش آموزان سایر مقاطع تحصیلی نیز باید همچون اکثر روستاهای همجوار، هر روزه با هزینه و مسئولیت خود فاصله روستا تا شهر را طی کنند. به دلیل موقعیت جغرافیایی روستا امکان آنتن دهی تلفن همراه و تلویزیون وجود ندارد و حتی پای تلفن ثابت نیز به این روستا باز نشده است. در حال حاضر آب رسانی به این روستا از طریق تانکر انجام می شود و مردم بخشی از روستا به دلیل خشکسالی مجبورند که با شرایطی بسیار دشوار و اسف بار استحمام نمایند.
گذشته ای متفاوت
به گفته مردم این روستا، در گذشته ای نه چندان دور حمام عمومی، نهضت سواد آموزی، چندین مغازه، خیاطی، نانوایی، آسیاب و حتی جوشکاری وجود داشته است. با این حال به دلیل بلاتکلیفی مردم اکثر جوانان روستا به شهرها مهاجرت کرده اند و این مغازه ها نیز بسته شد. بعضی از اهالی و به ویژه نسل جوان در حاشیه شهرهایی همچون کرمان زندگی می کنند و به شغل های کاذب روی آورده اند. در حالی که در این روستا می توانستند به کشاورزی، دامداری، پرورش مرغ و ماهی و ده ها شغل دیگر بپردازند. با این حال به دلیل آینده نامشخص این روستا، اکثر این جوانان به شهرها مهاجرت کردند و سال هاست که این روستا با بلاتکلیفی مواجه است. جالب است حتی دانش آموزان مقطع ابتدایی رودبر، تابستان های پرآب، شنا و ماهیگیری اهالی روستا را به یاد دارند و عظمت رودخانه ای که در حال حاضر هرچند خشکسالی امان آن را بریده، اما قرار است با کمک سد، به تداوم حیات کرمان کمک کند.
نگرانی از آینده
بدیهی است که در صورت تملیک و مهاجرت مردم این روستاها به شهرهایی همچون رابر و کرمان، بسیاری از این مردم و به ویژه افراد مسن شاید تا پایان عمر نیز نتوانند با زندگی شهری خو بگیرند. یکی از کشاورزان مسن و بسیار زحمت کش روستا در این زمینه به خبرنگار «کرمان امروز» می گوید: «قریب به ۶۰ سال است که بنده به کار زراعت و کشاورزی در این روستا مشغول بوده ام. اینکه بعد از این همه سال سربار فرزندان خود و آواره شهرها شوم هیچ فرقی با مرگ برای من ندارد». دیگر اهالی کشاورز و زحمت کش روستا نیز همین دغدغه را دارند و از اینکه به شهرها مهاجرت کنند واهمه دارند. نگرانی بخش دیگری از مردم و به ویژه مردم محروم تر، ترس از ناتوانی در خرید مسکن و تامین شغل در شهرهای دیگر است. این افراد بر این عقیده اند که بعضی از مردمان روستای گازروئیه با پولی که دولت بابت خرید املاک به آن ها داد، فقط توانستند یک منزل مسکونی در شهر تهیه کنند ولی هیچ گاه موفق به پیدا کردن شغل نشدند. این افراد از دولت این خواهش را دارند که املاک و زمین های آن ها را به گونه ای خریداری کند که افراد محروم روستا آواره شهرها نشوند و یا اینکه در همین مکان امکان زندگی را برای ایشان فراهم سازد.
با این حال آنچه که همه افراد در آن همدل و همزبان هستند، این خواسته هست که دولت هر چه سریع تر وضعیت و تکلیف مردم این روستا را مشخص کند تا این بلاتکلیفی و محرومیت هر چه سریع تر تمام شود. به گفته این افراد در ده سال اخیر بسیاری از مسئولان قول و وعده اتمام این وضعیت را داده اند ولی هنوز این وعده ها عملی نشده و مردم روستا واقعا از این همه وعده و بلاتکلیفی و محرومیت به ستوه آمده اند و امیدواریم که تدبیر دولت یازدهم برای این امید نیز روشنی بخش شود.
پایان بلاتکلیفی
فرماندار شهرستان رابر در گفت و گو با خبرنگار کرمان امروز گفت: بنده نیز تمامی صحبت های مردم روستای رودبر را تایید می کنم. به گفته علیجان سلیمانی خواسته مردم رودبر و هنجان از دولت کاملا به حق است و تمام مسئولان استان باید از این همه صبر، شکیبایی و همکاری با دولت قدردانی کنند. روستای رودبر و هنجان در حوضچه سد شهیدان امیرتیموری قرار دارند و بدیهی است که این روستاها باید قبل از آبگیری سد تخلیه شود. از همین رو سال هاست که کارهای عمرانی و زیرساختی به دلیل مقرون به صرفه نبودن تعطیل شده است و اینکه مردم رودبر سال هاست از بودجه عمرانی بی نصیب بوده اند، سخنی به حق است. به گفته سلیمانی تاکنون روستای گازروئیه و بخش کوچکی از روستای هنجان تملیک شده است، اما هنوز بودجه لازم برای تملیک روستای رودبر تامین نشده است. سلیمانی در نهایت خطاب به مدیر آب منطقه ای کرمان می گوید: آب منطقه ای کرمان طبق آنچه به ما اعلام کرده است، تا پایان سال جاری این روستاها را تملیک خواهد کرد که امیدواریم هر چه زودتر این وعده محقق شود.
سخن پایان
روزنامه «کرمان امروز» از مسئولان مربوطه می خواهد که این مشکل و معضل را مرتفع سازند و به درددل ساکنان محروم این روستاها گوش فرا دهند و برای ختم به خیر شدن این غائله چاره ای بیندیشند.
عکس و خبر : سعید احمدی (کرمان امروز)